Z PTSD

Moja książka Dobre i złe dni. O traumie dla wędrowców powędrowała wczoraj aż do Hamburga — na koncert „Healing Sounds” („Leczące Dźwięki”), zorganizowany w Instituto Cervantes w historycznym Chilehaus. W prezentowanych utworach chodziło nie tylko o estetykę brzmienia, ale też o jego potencjał leczniczy. Nawiązywały one do tradycji szamańskich różnych części świata: Ameryki Południowej (Peru), Europy oraz Azji (Chiny). Artyści z brawurą przekazywali muzyczne pejzaże, przenosząc słuchaczy w magiczny świat dźwięków akordeonu, gitary i skrzypiec. Mimo że nie zawsze jest to łatwe zadanie, gdy chodzi o współczesną muzykę klasyczną, z punktu widzenia książki wyszło to bardzo dobrze. Lux Nova Duo (Jorge Paz i Lydia Schmidl) Dodatkową atrakcją była obecność kompozytorów – to oni sami przedstawiali ideę swoich utworów. Dla nich koncert również miał szczególne znaczenie, ponieważ były to prawykonania , czyli pierwsze publiczne prezentacje tych dzieł.  Daniel Molina i Helena Kna...

W zeszłym tygodniu oglądałem jak zwykle parę rzeczy na YT. Jest wiele kanałów, które mnie interesują, od sportu przez wiadomości, po opowieści młodej baletnicy. To ostatnie może dlatego, że ona ma niesamowitą kontrolę ciała i zmysł równowagi. To znaczy, jak na baletnicę może normalną, ale we mnie zawsze wzbudza podziw, gdy ktoś stoi na jednej nodze i drugą potrafi podnieść nad głowę, z lekkością. Ale nie o tym dzisiaj -- bo chcę powiedzieć, że w zeszłym tygodniu zobaczyłem, że jest nowe wideo Nata-Prawnika ( Nate The Lawyer ). To prawnik z USA, taki prawdziwy, który skończył studia, a nie udawany, jak to się może zdarzyć na YT. Oglądam go dosyć regularnie, od paru lat, bo ciekawie opowiada o różnych wydarzeniach z USA, podając przy tym ich prawną interpretację. Jest republikaninem, z tego co rozumiem, ale krytykuje też Trumpa. Opowiada on między innymi o problemach powodowanych korupcją - a że jest ciemnoskóry, to nie posądzają go od razu o rasizm, jak powie coś mało pasującego do pop...

Dziś chcę powiedzieć o tym, że przekraczanie własnych granic – zarówno mentalnych, związanych z lękiem, jak i fizycznych – może mieć sens. Jest możliwe, choć wymaga zaangażowania i odpowiedniego podejścia. Pokażę to na przykładzie ćwiczenia fizycznego, a potem odniosę do lęku wysokości. Kiedy warto przekraczać granice? Jeśli wszystko działa dobrze, człowiek czuje się stabilnie i nie chce nic zmieniać – nie ma potrzeby ich przesuwać. Inaczej, gdy lęki zaczynają ograniczać codzienne funkcjonowanie i zawężać świat, na przykład utrudniając wyjście z domu. Albo, kiedy stres wywołuje rozmowa po angielsku, gdy zaczęło się pracować w międzynarodowej korporacji. Podobnie, gdy marzy się górska wędrówka z nowo poznanym partnerem lub partnerką, a tu kondycja nie pozwala. Czy takie zmiany są realne? Nauka języka obcego wydaje się możliwa – zrobiły to miliony ludzi. Poprawa kondycji również: można zacząć od spacerów. Przesunięcie granic lęku bywa trudniejsze, ale niektóre fobie – np. lęk wysoko...

Regularnie zaglądam do hali boulderingowej, gdzie ćwiczę podnoszenie ciężaru jedną ręką. Ten prosty, powtarzalny ruch działa na mnie relaksująco: wymaga skupienia, wysiłku, a po wszystkim daje przyjemne poczucie, że zrobiłem coś dobrego także dla swojej psychiki. No i zawsze można z kimś zamienić parę zdań — ludzie w takim miejscu mają wspólne hobby i swoje powody, by walczyć z grawitacją. A kontakt z innymi, jak wiadomo, to ważny element równowagi mentalnej.   Ale są dni, kiedy nie mam siły nigdzie iść. Deszcz, niska energia, chaos w głowie. Wtedy wracam do własnych notatek i… czasem to działa. Pomyślałem więc, że może ten fragment pomoże też komuś innemu: „Zarówno trening fizyczny, jak i mentalny wymagają wysiłku, bo bez niego nie ma adaptacji. Jeśli poddam moje mięśnie zbyt małemu obciążeniu, to jedynie utrzymam ich kondycję. Jeśli moje ćwiczenia umysłowe są zbyt łatwe, nie wymagają skupienia – jak przeglądanie mediów społecznościowych – to mój mózg nie będzie musiał się zmienić...

Wyobraźnia potrafi przenosić nas daleko, ale czasem to książki odbywają podróż za nas. Tym razem „Dobre i złe dni” trafiła aż do Queensland w Australii.     Na tarasie, wśród słońca i zieleni, przyciągnęła uwagę… papugi. Może kolorem okładki, może czymś więcej — nie wiem, ale jest w tym coś pozytywnego: historia o traumie i powrocie do siebie trafia w miejsca, których nie sposób przewidzieć.   Dziękuję Uli C. za zdjęcie i ten pozytywny filmik z drugiego końca globu.      A jeśli chcesz tę podróż odbyć razem ze mną — „Dobre i złe dni. O traumie dla wędrowców” jest już dostępna w sprzedaży. Wystarczy jedno kliknięcie, by wyruszyć w drogę. https://lubimyczytac.pl/.../dobre-i-zle-dni-o-traumie-dla...    

Moja książka „Dobre i złe dni. O traumie dla wędrowców ” zawędrowała na siłownię. Jednym z powodów jest to, że ćwiczenia fizyczne pozytywnie wpływają nie tylko na sprawność ciała, ale także na samopoczucie. Znane powiedzenie mówi: „W zdrowym ciele – zdrowy duch.” Odważniki widoczne na zdjęciu są zakurzone kredą używaną do boulderingu – siłownia znajduje się w hali boulderingowej.   Oczywiście, nie ma co przesadzać, ale trochę ruchu naprawdę dobrze robi. Potwierdzają to wyniki wielu badań naukowych — poniżej link do jednego z nich.   Poniżej część hali boulderingowej (parter). Ma ona bowiem dwa poziomy.     Fragment z książki: „Ćwiczenia fizyczne mają korzyści nie tylko dla ciała, ale także dla umysłu. Badania pokazują, że regularne ich wykonywanie może poprawić nastrój, zmniejszyć objawy depresji i lęku oraz zwiększyć ogólne poczucie dobrostanu. Może to być skuteczne w leczeniu takich zaburzeń jak łagodna depresja. Ruch fizyczny ma pozytywny wpływ na jakość snu, któr...

Moja książka zawędrowała wirtualnie w świat związany z Halloweenem. To czas, który kojarzy się z duchami i przeszłością – ale też z zabawą. Dla dzieci to okazja, żeby się w jakiś kostium przebrać. Ja za tym świętem nie przepadam, ale przyznam, że podobają mi się niektóre dekoracje. Nie mówię tu o Święcie Zmarłych – to zupełnie inne, dużo poważniejsze święto. Wspominam o Halloween i o duchach – bo temat dotyczy właśnie duchów – tych z przeszłości, ale też podejścia do nich. Ktoś może widzieć w swoich wspomnieniach coś ponurego, niekiedy tragicznego, szczególnie jeśli doświadczył traumy. Niektórzy mówią nawet o „demonach przeszłości”. Ale przecież to tylko wspomnienia – zapisy naszej pamięci. Nawet te bolesne i naładowane emocjami są częścią tego, co przechowuje nasz umysł. Niby to oczywiste, a jednak sam o tym nierzadko zapominam. (Autor zdjęcia: blog tommeek ) Fragment z mojej książki: „Wspominam o tym, bo czasami odnosiłem wrażenie, że w mojej głowie budzą się jakieś siły, które mnie ...

 Ja znowu na ściance, to znaczy, w kafejce. Za oknami zmienna pogoda, raz słońce, raz deszcz. Zupełnie jak w życiu, są lepsze i gorsze chwile. Czasami to od nas zależy, jak na nie spojrzymy. Deszcz nie zawsze musi być nieprzyjemny, szczególnie po długiej suszy, a słońce czasami może piec za bardzo. I tyle moich kawiarnianych mądrości.     Czasami ktoś pyta, jak niby da się zmienić lęki, na przykład te związane z traumą. To po tym, jak stwierdzę, że można nad nimi pracować.  Użyję tu przykładu ze „zwykłymi” lękami, bo te łatwiej opisać i każdy jakiś tam zna.  Może tu chodzić o lęk wysokości, ten przed pająkiem czy przed osą. W innym wpisie uogólnię to trochę na te bardziej „skomplikowane” lęki jak te związane z traumą. O tym, jak powstają lęki, jak się ich uczymy, pisałem już na swoim blogu: (lęk przed osą) . Opisałem tam bardzo uproszczony model tego zjawiska – uczenia się reakcji emocjonalnych. Gdy boję się osy, to reaguję na jej widok albo jej bzyczenie...

Trochę przypadkowo dowiedziałem się, że moja książka „ Dobre i złe dni. O traumie dla wędrowców ” zawędrowała na jedną z półek na międzynarodowych targach książki w Krakowie. Dokładniej mówiąc, to dojrzałem ją, gdy wyświetliło mi się krótkie wideo z tych targów. „Aha, ciekawe” – pomyślałem sobie. To trochę tak, jakby uniezależniła się ode mnie i chodzi teraz własnymi ścieżkami. Nie wiedziałem bowiem, że tam się pojawi. Tu krótkie wideo z książką. Książka na targach w Krakowie Gdybym to wiedział wcześniej, to może bym nawet tam pojechał, do Krakowa, jej śladem, tym bardziej że bardzo lubię to miasto. Międzynarodowe Targi Książki w Krakowie® Dla zainteresowanych, położenie stoiska: Hala Dunaj, stoisko B47 razem z PWN/PZWL. To w sumie dziwne uczucie, nagle zobaczyć jakąś swoją kreację na oficjalnej półce, bo nawet nie wiem, czy moja książka stoi gdzieś w jakiejś księgarni, czy jest sprzedawana tylko przez sklepy internetowe. Ma ją w ofercie z 15 różnych platform. Przedwczo...

Byłem parę dni temu w parku na oględzinach grzybów, ale nie tych jadalnych, tylko wszystkich, takich zwykłych. Takie typowo jadalne, to by się w parku miejskim długo nie utrzymały. Oglądanie grzybów było prowadzone przez miłą Przyrodniczkę. To ta sama osoba, które organizuje też inne naturalne imprezy tutaj, takie jak oglądanie ziół i kwiatów, a także koszenie kosą. Nie jest to jakaś siwowłosa niewiasta, ale młoda dziewczyna krótko po studiach. Zaczęło się od grzyba, które był trochę śliski, a poza tym to dosyć niepozorny. Z tym że produkuje on substancję, która chroni go przed innymi grzybami. Podobno próbuje się ją wykorzystać do leczenia chorób skóry.   Wydawałoby się, że grzyby tak sobie żyją, same dla siebie, ale wcale tak nie jest. Po pierwsze, to istnieją grzyby, które współpracują z drzewami. Dlatego też rosną tylko w ich pobliżu. Do takich grzybów należy koźlarz czy brzozak albo  kozak, jak go niektórzy nazywają, którzy rośnie w pobliżu brzozy. Nie widzieliś...

Moje lęki czasami mnie przyduszają, a ja nie do końca wiem dlaczego. Próbuję sobie to wytłumaczyć, korzystając z informacji z neuronauk.  Poniżej bardzo uproszczony model tego zjawiska -- odczuwanie lęku, którego powodów nie znam, bo wydarzenia związanego z jego powstaniem nie pamiętam. Użyję czwórki aktorów:  Osa: zwierzę, którego się boję, choć może być to zupełnie coś innego Amygdala: to "centrum" lęku, czyli powoduje wydzielenie hormonów stresu PFC (racjonalne myślenie): czyli moja logika, potocznie mówiąc Hipokamp (HPC): obszar mózgu istotny dla zapamiętywania faktów, ale też miejsc Użyłem tu tych części mózgu, żeby zademonstrować jeden z możliwych mechanizmów zapamiętywania lęków.  Nie twierdzę, że hipokamp zapamiętuje na przykład obraz osy, ale może zapamiętywać miejsce, gdzie się ją spotkało. To hipotetyczna sytuacja z osą, ale łatwa do narysowania :) Jak mogłem nauczyć bać się osy i nie pamiętać o tym?  1. W dzieciństwie, jako parolatek, chodziłem na bosaka ...

Bywa, że siedzę przy biurku i odczuwam lęk – może być to ten z przeszłości. Kiedyś lęki były u mnie ciemne. Coś strasznego kryło się za nimi. Trudno było powiedzieć dokładnie co. I tak nie chciałem się do nich zbliżyć. Czasami jest to metoda, wrzucanie niechcianych wątków przeszłości do dębowej szafy, dobrze zamkniętej, dla bezpieczeństwa może zabitej gwoździami. Z tym że trzeba wtedy uważać, żeby nikt inny się do niej nie zbliżył, bo może próbować  ją otworzyć, to coś uwolni ć , jakieś bezgłowe zjawy. Mnie ta metoda z szafą nie do końca pomogła. No i w sumie – to chyba dobrze. Teraz wiem – to, co gryzie mnie czasami od środka, to nie jakieś niepojęte mrówki – lecz lęki. To złe przeżycia – teraz przywoływane. Zbyt dobrze są utrwalone i czasami nadchodzą – trudno się wtedy z nich otrząsnąć. Lęk – czyli emocja – potrafi nieźle zamieszać w głowie. Trudniej mi się oddycha, nie umiem znaleźć sobie miejsca,  najchętniej zaszyłbym się gdzieś w kąt albo schował ...

Chciałbym być rozsądny, w miarę, ale nie zawsze mi to wychodzi. Wczoraj rano mnie noga w kostce bolała, bo sobie ją przez głupotę trochę naciągnąłem. Co zrobiłem -- poszedłem do sauny i potem na paletki. Tak, w tej kolejności. Na paletki do klubu gdzie dawno nie byłem. Chciałem popykać trochę z początkującymi, żeby nie nadwyrężać kostki, bo o nią chodziło. Na koniec nie chciałem przegrać żadnego seta, więc wysilałem się i za dużo biegałem. To nie poprawiło sytuacji mojej kończyny, ale znam to. Kuśtykam teraz ostro, ale tak bywa. Jutro, albo pojutrze będzie lepiej. I tak, że przerwałem grać, po ponad godzinie -- siła woli -- bo bez niej to bym chyba ze dwie godziny tam walczył. Tak między nami, to ostatniego seta przegraliśmy, a było 1:1 w setach, więc stwierdziłem, że dobry wynik, raz mogą przeciwnicy wygrać. Nie trzeba grać rozstrzygającego, by bym nie chciał go przegrać i pewnie zbytnio bym się wysilał. Więc dałem sobie spokój. Zdrowie ważniejsze. Wczoraj ruszyłem się z domu...

Siedziałem przy stole. Śmigła wentylatora łopotały rytmicznie, a przez otwarte drzwi balkonu docierały odgłosy skrzydlatych stworzeń, zagłuszane czasami przez warkot kosiarki. Było gorąco. Po plecach spływały mi krople potu, jedna po drugiej. Myśli rozlatywały się w różne strony, kawa – rozpuszczalna – tylko pogarszała sprawę. Miałem wrażenie, że w powietrzu unoszą się demony, te przeszłości. Jak niewidzialne nietoperze fruwały pod sufitem, zręcznie omijając wentylator. To one burzyły moje myśli, przez nie trudno było mi się skupić. Siedziałem nieruchomo. Najchętniej wybiegłbym z mieszkania i biegł przed siebie, ignorując ból, aż do upadłego – byle dalej, jakby coś mnie goniło. Było to parę lat temu. Dziś wciąż zdarzają mi się podobne emocje, ale nie są już one tak przytłaczające. Wiem też, że to lęki, a nie żadne demony. Nie znaczy to, żebym w nie kiedykolwiek wierzył. Czułem jednak jakąś niepokojącą siłę, która próbowała zawładnąć moim życiem, więc nazwa – demony przeszłości ...

Jestem na ściance. Nie chciało mi się wstać, ale jak się już pozbierałem, to było spoko. Tutaj pogadam sobie z różnymi ludźmi, poruszam się też trochę, jadąc rowerem. Na czym polega to, że rano nie chce mi się wstać, wszystko jest szare? Tak do końca to nie wiem, ale zdaję sobie wtedy sprawę z tego, że jak wstanę i napiję się kawy, to mój nastrój ulegnie zmianie. Na czym polega taka zamiana nastroju?  Mogę się najpierw zastanowić, na czym polega mój zły nastrój. Można powiedzieć, że wiele rzeczy widzę negatywnie, bo na nich się właśnie koncentruję. Na przykład na moich rozwalonych kolanach. Także na tym, że jestem sam, nie mam dziewczyny. I w ogóle świat jest jakiś szary. Czym różni się ten nastrój od tego, jaki mam teraz, siedząc przy kawie w kafejce? Za oknami słońce, tu trochę fajnych ludzi, pogadałem z nimi, poćwiczyłem, pośmialiśmy się.  Czy moje kolana mają się lepiej, czy świat na zewnątrz uległ zmianie? Nie. Ale widzę bardziej pozytywne strony życia. Mogą tyle rze...

Akurat obejrzałem na YT program o płynie mającym działać podobnie jak alkohol, ale nie zawierającym alkoholu, czyli bez jego skutków ubocznych. Ma on podobno zwiększać ilość neuroprzekaźnika GABA, czyli jakoś tam symulować alkohol. "Sentia" się ten środek nazywa. "Sentię" testowała na sobie i koleżance redaktorka bawarskiej stacji TV. Testowała to prosto. Poszła z koleżanką dwa razy do znanego im baru. Pierwszego dnia piły alkohol, mierząc sobie co jakiś czas jego poziom i przeprowadzając jakieś inne testy, jak chodzenie po sznurku leżącym na ziemi. W drugi dzień testu piły w barze tylko tę "Sentię", zamiast alkoholu. Na koniec doszły do wniosku, że alkohol działa bardziej pozytywnie na kontakty społeczne niż "Sentia". Potwierdził to też ten znajomy barman. Podsumowując, zachwycone tym środkiem nie były. Ta "Sentia" jakoś tam działa, ale trudno powiedzieć jak, nie licząc tego, że wyciąga pieniądze z kieszeni, bo jest droga.  Tu link do ...

Coś mnie przeziębienie wzięło, choć tylko lekko. Podejrzewam, że to przez moje mentalne powroty do przeszłości, więc na jakiś czas dam sobie z tym spokój. Metodę, której używam do tego, czyli IRRT opiszę kiedyś indziej. Napisałem książkę, chodzę na psychoterapię. Czyli jakieś tam punkty z mojego planu na życie wypełniam. Samo pisanie książki było trochę abstrakcyjną pracą - ani nie było źródłem stałej satysfakcji, ani nie przynosiło pieniędzy. Było jak wchodzenie na jakiś odległy szczyt górski. Człowiek się umęczy, czasami podziwia widoki, czasami tylko przeklina głęboki śnieg, zimno i lód. Na koniec gdzieś się tam wdrapie, potem zejdzie na dół i chwali się zdjęciami. Ja przynajmniej siedziałem w cieple, w procesie moich zmagań. Teraz książka napisana - czas się więc skupić na bardziej prozaicznych czynnościach - choćby na zarabianiu pieniędzy. Z czegoś trzeba żyć. Przestawiam się więc. Opuszczam myśli o abstrakcyjnym świecie neuronów, zaczynam za to przeglądać ogłoszenia o pracy. Moją...