Czy palce mogą "widzieć"? Neuroplastyczność.

Ja znowu w kafejce, piszę na blogu. Moje lewe ramię powoli ma się trochę lepiej. Jakbym nie chodził na ściankę, to może by się szybciej poprawiło, kto wie. Chodzę tu jednak też dlatego, że mogę sobie pogadać z ludźmi. To element moich kontaktów socjalnych.

Dzisiaj chciałem napisać tu trochę na temat neuroplastyczności. To dosyć obszerny temat, więc opisuję tylko niektóre zjawiska z nią związane.
 
Wiadome jest, że osoby po udarze mózgu w miarę szybko powinny poddać się rehabilitacji, gdy odczuwają  skutki udaru. Im szybciej to zrobią, tym lepsze osiągną rezultaty. Zazwyczaj można wiele utraconych funkcji odzyskać, nauczyć się ich na nowo. Wynika to z tego, że pewne obszary mózgu mogą przejąć pracę innych. Wiedza o tym nie jest może całkiem nowa, ale dopiero dzięki technikom skanów komputerowych mózgu można obserwować ten proces na żywo. 

Powiedzmy sobie, że komuś zasłoni się oczy, tak na 5 dni. Zrobiono taki eksperyment. Probanci musieli się w tym czasie zdawać się na inne zmysły, niż zmysł wzroku, na przykład zmysł dotyku. Mamy obszar mózgu odpowiedzialny za wrażenia dotykowe, w górnej części głowy. Inny obszar mózgu, ten z tyłu głowy, odpowiedzialny jest za sygnały wizualne, to co widzimy. Są to więc dwa różne areały mózgu. W czasie eksperymentu stwierdzono, że obszar odpowiedzialny za wrażenia wzrokowe nie leżały odłogiem, mimo zasłoniętych oczu, ale po jakimś czasie zaczął silniej reagować na impulsy pochodzące ze zmysłu dotyku. Probanci w czasie badań mieli jako zadanie rozpoznawać pisma Brajla.
Po zakończeniu eksperymentu, gdy probanci mogli normalnie widzieć, funkcje obu obszarów mózgu wróciły do stanu poprzedniego. Przypuszcza się, że sygnały wizualne "maskują" sygnały dotykowe, ale połączenie to prawdopodobnie już istniało, było może nieużywane. Tym niemniej jest to przykład na to, jak mózg dopasowuje się do sytuacji. Używa obszaru przeznaczonego do obsługi wzroku, do lepszej  interpretacji sygnałów pochodzących ze zmysłu dotyku, gdy nie otrzymuje sygnałów wizualnych.

Poniżej link do tego eksperymentu. 
Rapid and reversible recruitment of early visual cortex for touch  

Dopasowywania się do zewnętrznych impulsów, zmiany w funkcjonowaniu systemu nerwowego, jak w powyższym przypadku, są elementem neuroplastyczności. Uczymy się cały czas, zapamiętujemy nowe rzeczy, gdy nie siedzimy cały dzień na kanapie. Nawet jak komuś się wydaje, że ma słabą pamięć, to jest w stanie zapamiętać jakieś dramatyczne wydarzenie, na przykład wypadek na drodze koło własnego domu.

Zdecydowałem się dawać linki do niektórych badań, o których wspominam. Nie do wszystkich, bo niektóre informacje jak te o rehabilitacji po udarze mózgu są ogólnie znane. Będę podawał raczej linki do tych bardziej specyficznych informacji, jak eksperyment z zasłanianiem oczu.